سردار
اسعد بختیاری وزیر جنگ ،در سرکوب شیرعلی مردون خان
بعد از آنکه بادرایت بختیاریهای ایران پرست،سنگ بدخواهان میهن و دست اندرکاران ساخت سریال سرزمینکهن،به سنگ خورد و غلیان و هیجان بختیاری همه را به تعجب واداشت،حالا عده ای برآن شده اند که این انرژی را بر علیه رضا شاه به حرکت درآورند.حالا همان عده متوجه شده اند که باید روی شیر علی مردون خان و دعوای او با رضاشاه تاکید کنند و آن آش بی مزه را هم بزنند.مثل همیشه نمی دانند که مردم بختیاری به اندازه کافی هوشیاری تاریخی دارند که حقیقت را بدانند و تاریخ را از دریچه عصبیت ایلی یا طایفه ای نبینند.امروزه همگان بر خدمات درخشان رضا شاه کبیر معترفند و به ویژه بختیاری ها می دانند که چه میزان رضا شاه به آنها خدمت کرده است .دعوای حکومت با ایلات دعوای کهنه با نو،قدیم با جدید و تجدد بود.خروج از میدان تنگ عقب ماندگی در افق یک تجدد و تمدن نو بود،در این میان جنگ نه از منطق ایلی و قومی تبعیت می کرد و نه از منطق "اراده ملوکانه".دعوا میان دو نوع نگاه و دو نوع و دو سبک زندگی بود.زندگی ایلی با تمام اشکال آن نمی توانست تعیین کننده مناسبات آینده ایران باشد و تمدن جدید بر محور شهر و پذیرش الزامات آن بود.محل تولید قدرت نه ایلات که شهروندان ،بودند.تفنگ و نزاع ایلی عصرش گذشته بود و سبکی جدید از زندگی در حال بال گشودن بود.
درگیری میان حکومت با شیرعلی مردون خان ،به هیچ وجه درگیری قومی نبود.چرا که در زمان درگیری سردار اسعد بختیاری وزیر جنگ می بوده و همو فرآیند درگیری و ارسال قوا را هدایت می کرده است.از سوی دیگر اگر چه علی مردون خان ایل بیگی بود اما امثال محمدتقی خان، ایلخانی ایل محمود صالح،با او همراهی نکرده و هوادار دولت بودند."اين شورش ازنارضايت ىهاى درون ايلى سرچشمه گرفت .اولين عامل نارضايتى شاخة چهارلنگ بود، زيرااز دوران ناصرالدي نشاه به بعد با قدر ت گرفتن شاخة هفتلنگ،چهارلنگها به ميزان زيادى ازقدرت سياسى محروم شده بودند. البته پاره اى از سران هفت لنگ نيز به اين شورش ملحق شدند كه دليل آن اعتراض به سياستهاى انحصارطلبانه خوانين طراز اول بختيارى بود.اقدامات رضاشاه، مانند ايجاد ارتش جديد، ثبت اسناد، خلع سلاح، و اسكان عشاير نيز دراين ميان سهم عمد هاى داشته است كه باعث شد بخشى از عامة بختيار ىها و خوانين ناراضى به اين شورش ملحق شوند"(ساسان طهماسبی و محمد رستمی-گنجینه اسناد شماره 82)
اینکه شیر علی مردون خان با زمینه های روحیه ایلی فردی غیور و دلیر و دل آور بود شکی نیست اما باید قبول کرد که تجدد در ایران بطور تراژدیک از سرکوب افراد دل آور و شیر صفت اما مخالف دوران جدید می گذشت.این سرگذشت عمومی برخی کشورها مانند ایران،ژاپن و حتا عثمانی بود.
شیر علی مردون خان ،تنها گناهش این بود که متعلق به قدیم بود و زمان سخت ،سنگ دل است.زمانه وقتی تغییر کرد ،همه چیز را فدا می کند،هر آنچیز که برایش اضافه و مزاحم باشد در هم می شکند.خداوند زمان در اینگونه موارد به شیوا الهه جنگ هندوها بیشتر شبیه است . البته برخی تحلیل ها و شواهد نشان می دهد که بخشی از این شورش به رقابتهای درون ایلی و نارضلیتی از برخی خوانین بختیاری بر می گردد.در سال 1308،علی مردان خان با نیروهایش كه تعداد آنها 2000نفر بود و بر پرچم آنان عبارت: «لا اله الا الله، محمد رسول الله و علی ولی الله» نقش بسته بود و شعار می‌دادند: «ایما ای خایم دینون راست كنیم، جون ز ایما، مال ز ایسا» (ما می‌خواهیم دین را احیاء كنیم، جان از ما، مال از شما)، وارد شهركرد شدند و شهر را به تصرّف خود در آوردند. همانطور که از آرنگشان بر می آید آنها می خواستند "دین "را برگردانند و این از عجایب روزگار است.بسیاری از روحانیون و افراد سنتی اقدامات رضا شاه در راه تجدد را خلاف دین می دانستند و بر آن بودند که برای احیای دین با او بستیزند .این تلقی غلط که تجدد ستیز بود کشور را به یک بیغوله تبدیل کرده بود.نبود بنیه قوی در کشور باعث شده بود که هر بیگانه قوی پنجه ای راه ایران کشیده و سرزمینمان را تصرف کند.جان و مال و ناموسمان از دست اجنبی در امان نبود اما عده ای اقدامات دفاعی و سازنده رضا شاه را استعماری و خلاف دین مبین ارزیابی می کردند.(البته شواهد نشان می دهد که نباید جنبه دینی به این حرکت داد ،بیشتر این شورش دارای زمینه های داخلیست و کمتر به اقدامات رضاشاه مربوط می شود.)ایلات هر وقت می خواستند و هوس می کردند به اموال و ناموس مردم چنگ می انداختند.قسمت اعظم ایران محل تاخت و تاز قبایل و ایلات آذربایجانی بود.مردم در فلاکت و بیماری جان می کندند و می مردند.مملکت راه نداشتند و ...
امروز با هر نیتی که شیر علی مردون خان در برابر رضا شاه قرار داده شود یک نتیجه بیشتر نخواهد داشت و آن بیشتر روشن شدن اقدامات رضا شاه است.در مطلب بعدی در مورد اقدامات رضا شاه در خوزستان و برای ایل جلیله بختیاری مطلب خواهم نوشت
بعد از آنکه بادرایت بختیاریهای ایران پرست،سنگ بدخواهان میهن و دست اندرکاران ساخت سریال سرزمینکهن،به سنگ خورد و غلیان و هیجان بختیاری همه را به تعجب واداشت،حالا عده ای برآن شده اند که این انرژی را بر علیه رضا شاه به حرکت درآورند.حالا همان عده متوجه شده اند که باید روی شیر علی مردون خان و دعوای او با رضاشاه تاکید کنند و آن آش بی مزه را هم بزنند.مثل همیشه نمی دانند که مردم بختیاری به اندازه کافی هوشیاری تاریخی دارند که حقیقت را بدانند و تاریخ را از دریچه عصبیت ایلی یا طایفه ای نبینند.امروزه همگان بر خدمات درخشان رضا شاه کبیر معترفند و به ویژه بختیاری ها می دانند که چه میزان رضا شاه به آنها خدمت کرده است .دعوای حکومت با ایلات دعوای کهنه با نو،قدیم با جدید و تجدد بود.خروج از میدان تنگ عقب ماندگی در افق یک تجدد و تمدن نو بود،در این میان جنگ نه از منطق ایلی و قومی تبعیت می کرد و نه از منطق "اراده ملوکانه".دعوا میان دو نوع نگاه و دو نوع و دو سبک زندگی بود.زندگی ایلی با تمام اشکال آن نمی توانست تعیین کننده مناسبات آینده ایران باشد و تمدن جدید بر محور شهر و پذیرش الزامات آن بود.محل تولید قدرت نه ایلات که شهروندان ،بودند.تفنگ و نزاع ایلی عصرش گذشته بود و سبکی جدید از زندگی در حال بال گشودن بود.
درگیری میان حکومت با شیرعلی مردون خان ،به هیچ وجه درگیری قومی نبود.چرا که در زمان درگیری سردار اسعد بختیاری وزیر جنگ می بوده و همو فرآیند درگیری و ارسال قوا را هدایت می کرده است.از سوی دیگر اگر چه علی مردون خان ایل بیگی بود اما امثال محمدتقی خان، ایلخانی ایل محمود صالح،با او همراهی نکرده و هوادار دولت بودند."اين شورش ازنارضايت ىهاى درون ايلى سرچشمه گرفت .اولين عامل نارضايتى شاخة چهارلنگ بود، زيرااز دوران ناصرالدي نشاه به بعد با قدر ت گرفتن شاخة هفتلنگ،چهارلنگها به ميزان زيادى ازقدرت سياسى محروم شده بودند. البته پاره اى از سران هفت لنگ نيز به اين شورش ملحق شدند كه دليل آن اعتراض به سياستهاى انحصارطلبانه خوانين طراز اول بختيارى بود.اقدامات رضاشاه، مانند ايجاد ارتش جديد، ثبت اسناد، خلع سلاح، و اسكان عشاير نيز دراين ميان سهم عمد هاى داشته است كه باعث شد بخشى از عامة بختيار ىها و خوانين ناراضى به اين شورش ملحق شوند"(ساسان طهماسبی و محمد رستمی-گنجینه اسناد شماره 82)
اینکه شیر علی مردون خان با زمینه های روحیه ایلی فردی غیور و دلیر و دل آور بود شکی نیست اما باید قبول کرد که تجدد در ایران بطور تراژدیک از سرکوب افراد دل آور و شیر صفت اما مخالف دوران جدید می گذشت.این سرگذشت عمومی برخی کشورها مانند ایران،ژاپن و حتا عثمانی بود.
شیر علی مردون خان ،تنها گناهش این بود که متعلق به قدیم بود و زمان سخت ،سنگ دل است.زمانه وقتی تغییر کرد ،همه چیز را فدا می کند،هر آنچیز که برایش اضافه و مزاحم باشد در هم می شکند.خداوند زمان در اینگونه موارد به شیوا الهه جنگ هندوها بیشتر شبیه است . البته برخی تحلیل ها و شواهد نشان می دهد که بخشی از این شورش به رقابتهای درون ایلی و نارضلیتی از برخی خوانین بختیاری بر می گردد.در سال 1308،علی مردان خان با نیروهایش كه تعداد آنها 2000نفر بود و بر پرچم آنان عبارت: «لا اله الا الله، محمد رسول الله و علی ولی الله» نقش بسته بود و شعار می‌دادند: «ایما ای خایم دینون راست كنیم، جون ز ایما، مال ز ایسا» (ما می‌خواهیم دین را احیاء كنیم، جان از ما، مال از شما)، وارد شهركرد شدند و شهر را به تصرّف خود در آوردند. همانطور که از آرنگشان بر می آید آنها می خواستند "دین "را برگردانند و این از عجایب روزگار است.بسیاری از روحانیون و افراد سنتی اقدامات رضا شاه در راه تجدد را خلاف دین می دانستند و بر آن بودند که برای احیای دین با او بستیزند .این تلقی غلط که تجدد ستیز بود کشور را به یک بیغوله تبدیل کرده بود.نبود بنیه قوی در کشور باعث شده بود که هر بیگانه قوی پنجه ای راه ایران کشیده و سرزمینمان را تصرف کند.جان و مال و ناموسمان از دست اجنبی در امان نبود اما عده ای اقدامات دفاعی و سازنده رضا شاه را استعماری و خلاف دین مبین ارزیابی می کردند.(البته شواهد نشان می دهد که نباید جنبه دینی به این حرکت داد ،بیشتر این شورش دارای زمینه های داخلیست و کمتر به اقدامات رضاشاه مربوط می شود.)ایلات هر وقت می خواستند و هوس می کردند به اموال و ناموس مردم چنگ می انداختند.قسمت اعظم ایران محل تاخت و تاز قبایل و ایلات آذربایجانی بود.مردم در فلاکت و بیماری جان می کندند و می مردند.مملکت راه نداشتند و ...
امروز با هر نیتی که شیر علی مردون خان در برابر رضا شاه قرار داده شود یک نتیجه بیشتر نخواهد داشت و آن بیشتر روشن شدن اقدامات رضا شاه است.در مطلب بعدی در مورد اقدامات رضا شاه در خوزستان و برای ایل جلیله بختیاری مطلب خواهم نوشت
پاکیار
به اشتراک گذارید:
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر