 |
| هلال ممدوف |
هلال ممدوف كيست؟
-
هلال محمد اف از برجسته ترین روشنفکران تالش شمالی می باشد و سابقه سالها
فعالیت جدی در دفاع از حقوق دمکراتیک اقلیت های قومی جمهوری آذربایجان را
در کارنامه خود دارد.
این روشنفکر تالش که در خیزش موسوم به " جمهوری تالش مغان " سمت نخست وزیری
را داشت و در همان زمان دبیرکل حزب برابری خلق های جمهوری آذربایجان نیز
بود، پس از سرکوب جمهوری خودمختار تالش مغان به وسیله حیدر علی اف ، به
روسیه پناهنده شد ولی بعدا با مداخله شورای اروپا ،مجددا به باکو بازگشت و
به فعالیت های دمکراتیک خود ادامه داد .
هلال محمد اف دبیر کمیته دفاع از نوروزعلی محمداف استاد دانشگاه ،مدیر
نشریه صدای تالش و رئیس مرکز مدنیت تالشان قفقازبود و پس از درگذشت
نوروزعلی در زندان رژیم باکو ، مدیریت نشریه صدای تالش را برعهده گرفت.
فعالان حقوق بشرى تالش چه ميگويند
برخى از فعالان حقوق بشرى تالش شمالى، دستگيرى هلال ممدوف به جرم جاسوسى
براى ايران را تلاش حكومت باكو براى خفه كردن احساسات ايران دوستي تالشان و
مهار جنبش فرهنگي اقليت هاي ايراني زبان آن كشور دانسته اند. آنها ميگويند
كه هدف از اين گونه اقدامات، سركوب و ضرب شست نشان دادن به تالشان و ديگر
اقوام كشور و پاكسازي و يگانه سازي قوميت ها ي ساكن در آن مي باشد، سياستي
كه دولتمردان جمهوري آذربايجان تجربه اي بس گران در اجراي آن دارند.
جمعيت تالشي هاي جمهوري اذربايجان چندان مشخص نيست در امار سال 1989 جمعيت انها چيزي حدود 500000 نفر ذکر شد ولي در 10 سال گذشته جمهوري اذربايجان از اعلام مقدار جمعيت تالشي ها خودداري مي کند و حتي برخي از سران حکومتي اذربايجان منکر وجود تالشي ها شده اند و مدعي اند که ديگر تالشي زباني وجود ندارد. تخمين زده مي شود جمعيت تالشي ها چيزي بين 1 تا 1.5 ميليون نفر باشد.
تالشي ها در 150 سال گذشته 3 بار براي پيوستن به ايران قيام کرده اند از جمله در 1989 و بعد از استقلال از روسيه که البته با سرکوب حکومت باکو همراه بود.تالشي ها خود را از تبار کيخسرو مي دانند.تالشي ها مردمي دلاور هستندهردوت درباره اين مردم چنين نوشته است که تالش ها انسان هايي مهربان،مهمان نواز،شريف و وفادار به دوستان و اما بيرحم نسبت به دشمنان مي باشند.تالشي ها عمدتا در طول تاريخ ايران حالتي مستقل داشته اند و تحت سيطره حکومت مرکزي نبوده اند. گويا نادر شاه افشار با آنها در گيري هايي زيادي داشته است و تالشي ها هم با توجه به روحيات خاص خود به هيچ عنوان تسليم او نشده اند از دوران نادرشاه به اين طرف تقريبا اين سرزمين از ايران فاصله گرفت و بالاخره طي عهدنامه هايي که بين ايران و روس در دوران قاجار بسته شد اين بخش از ايران جدا شد. تالشي ها عمدتا مورد ازار و اذيت پان ترکها هستند و پان ترکها به انها لقب فارسهاي کوچولو داده اند و پيوسته انها را مورد تحقیر قرار مي دهند و به خاطر تمايلاتي که انها نسبت به ايران دارند انها را جاسوسهاي ايران مي نامند. دولت باکو اجازه خواندن و نوشتن به زبان مادري را به تالشي نمي دهد و علی رغم آن که در راديو و تلويزيون اين کشور برنامه هايي زيادي به زبان روسي پخش می شود اما برنامه اي به زبان تالشي وجود ندارد. علاقه انها به ايران به حدي است که در تنها روزنامه تالشی جمهوری آذربایجان روزانه مطلبي در مورد ايران منتشر می شود.
در 1993 تالشي ها به رهبري همت اوف اقدام به تشکيل جمهوري خود مختار تالشان کردند که با دخالت دولت باکو اين تلاش خنثي شد. تالشي ها هنوز مبارزات خود را ادامه مي دهند و هم اکنون رهبرشان همت اوف در روسيه به سر مي برد.
البته اميد است که رايزنان فرهنگي کمي هم به فکر گسترش فرهنگ ملي و زبان فارسي در اين کشور هم باشند و همينطور به وضع فرهنگي تالشي زبانها هم توجهي شايان داشته باشند.
از زمان تحميل عهدنامه تركمن‌چاي و تجزيه ولايات قفقاز از ايـران و دو شقه‌شدن سرزمين تالش، تالشی ها به هواي وصل به موطن اصلي و مام ميهن خود ايـران، بارها به اشكال مختلف و گاه بـا خيزش و قيام عمومي صداي اعتراض خود را نسبت به مفاد عهدنامه مذكور به گوش عالم رسانده‌اند.
شناخت و مطالعه فرهنگی و تاریخی در مورد اقوام ايراني تباري چون تالشي ها كه تمايلات زيادي نسبت به ايران دارند کاملاً لازم و ضروری است.طبيعتا تالشي ها مي توانند كمك شاياني در تامین منافع ملی ایران و ایجاد و تعمیق ارتباط فرهنگی و سیاسی داشته باشند.همينطور نبايد از نقش ديگر اقوام ايراني تبار اين سرزمين نظير لزگي ها، تات ها، كردها و لاهيجها چشم پوشيد. تقريبا همه اين اقوام هم به مانند تالشي ها از حكومت پان تركيستي باكو ناراضي اند و تمايلات زيادي به پيوستن به ايران دارند.همين طور مردمان مناطقي چون ايالت نخجوان هم توجه خاصي به ايران دارند و تبليغات پان تركها در ان مناطق تاثيرات زيادي بر روي اين مردمان نداشته است.
در سال 1993 نيز در منطقه تالش‌نشين آن سوي آستارا چاي، وقايعي رخ داد كه معني و مفهومش را در سه عبارت زير مي‌توان خلاصه كرد:
نيل به آزادي‌هاي دمكراتيك در شرايط پس از فروپاشي شوروي
مقابله بـا انديشه‌هاي پان تركيستي
و حفظ هويت و اصالت ايراني
وقايع مذكور كه بـا نام تشكيل جمهوري خود مختار تالش مغان شناخته شده است، صرف‌نظر از ماهيت، هدف و مباحث نفي و يا تاييد، به عنوان فصلي از تـاريخ مردم تالش ثبت گرديده است و از آن‌جايي كه مردم مذكور بـا وجود 150 سال جدايي، هرگز ايراني بودن خود را فراموش نكرده، مي‌توان گفت حادثه تالش مغان، مرتبط بـه تـاريخ معاصر گيلان و ايـران است و بايد مورد مداقه‌نظر قرار گيرد و روايت درستي از آن ثبت و براي آيندگان به يادگار گذاشته شود.
دو مطلب مرتبط از این وبلاگ:
در تالشان آن سوي آستارا رود چه مي گذرد ؟ سرنوشت تلخ تالشان در جمهوری آذربایجان
تالشان تحت فشار دولت جمهوری آذربایجان
وبسایت صدای تالش
به اشتراک گذارید:
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
